„Drugie życie” opakowań jednorazowych, czyli recykling w praktyce

Wyroby z tworzyw sztucznych stają się coraz większym zagrożeniem dla środowiska naturalnego. Cechy, które sprawiły, że różne odmiany plastiku stały się tak popularne – w tym jego wysoka trwałość i odporność na działanie czynników zewnętrznych i wielu chemikaliów – są jednocześnie powodem, dla którego zagospodarowanie powstających odpadów stwarza tyle problemów.

W przeciwieństwie do produktów wykonanych z materiałów naturalnych np. pochodzącej z roślin celulozy tradycyjne tworzywa nie rozkładają się samoczynnie. W dodatku zagrożenie stanowią często zarówno związki chemiczne uwalniające się z niektóre substancje używanych do produkcji tworzyw, jak i ich drobiny przenikające do gleby i wody. Na szczęście istnieje wiele rodzajów tworzyw, które można poddać recyklingowi i wykorzystać ponownie. Do tej grupy można zaliczyć również materiały, z jakich wytwarza się większość gastronomicznych opakowań jednorazowych. To bardzo ważne ze względu na związane z postawą proekologiczną preferencje konsumentów, ale również z powodu ułatwień, jakie wiążą się przekazywaniem ich do utylizacji. Przyjrzyjmy się bliżej temu, jak wygląda „drugie życie” opakowań jednorazowych używanych w gastronomii.

 

Rodzaje opakowań jednorazowych używanych w branży gastronomicznej

Opakowania jednorazowe na trwałe wpisały się branżę gastronomiczną, zarówno ze względu na swoją przydatność w przygotowywaniu cateringu, jak i sprzedaży potraw na wynos czy wręcz nakierowaniu się na obsługę klientów zamawiających jedzenie wprost do domu. Używanie odpowiednich pojemników jednorazowych umożliwia zabezpieczenie oferowanych posiłków przed warunkami zewnętrznymi – zanieczyszczeniami, które mogą się do nich dostać podczas transportu i przed rozlaniem czy wypadnięciem zawartości. Niezwykle ważna jest także ochrona przed wyziębieniem. Dobrze wybrane pudełka i pojemniki dla gastronomii ułatwiają utrzymanie odpowiedniej temperatury, a zarazem zachowanie pełnego smaku oraz konsystencji przygotowanego jedzenia.

Opakowania jednorazowe wykorzystywane w gastronomii są dostępne w wielu wariantach dopasowanych do specyfiki potrawy, jaka ma zostać dostarczona. Można znaleźć pudełka o podwyższonej odporności termicznej przystosowane do przechowywania dań gorących, jak i pojemniki na produkty dostarczane schłodzone lub wręcz zamrożone. Oferowane są pojemniki zamykane, takie, które można wyposażyć w oddzielną pokrywkę oraz przeznaczone do zgrzewania folią, pozwalające nie tylko na utrzymanie temperatury, ale również zwiększające czas, w którym potrawa zachowuje swoje unikalne cechy np. chrupkość. Bez większych problemów można znaleźć pojemniki nadające się do dostarczania gorących zup, jak i gorących dań mięsnych, rybnych i drobiowych, a także potraw zimnych oraz deserów, przekąsek czy dodatków.

Pojemniki jednorazowe używane w branży gastronomicznej muszą spełniać wiele wymagań związanych z odpornością mechaniczną, utrzymywaniem ciepła i szczelnością, powinny również posiadać atest PZH pozwalający na ich kontakt z żywnością. Najczęściej pojemniki tego rodzaju są wytwarzane z polipropylenu (PP), politereftalanu etylenu (PET) albo styropianu, czyli polistyrenu (PS). Tworzywa tego rodzaju znakomicie nadają się do recyklingu i mogą być ponownie wykorzystane na różne sposoby.

 

Metody zagospodarowywania opakowań jednorazowych używanych w gastronomii

Tworzywa sztuczne używane do produkcji opakowań używanych w gastronomii w większości bardzo dobrze nadają się do recyklingu. Popularny PET, z którego wykonuje się często opakowania na sałatki, dania zimne, różnego rodzaju dodatki i sosy oraz desery czy owoce i warzywa – wysoko ceniony z powodu swojej wysokiej przezroczystości oraz wytrzymałości i małej masy – nadaje się zarówno do recyklingu metodą mechaniczną, jak i chemiczną. W pierwszym przypadku jest po sortowaniu i czyszczeniu poddawany rozdrobnieniu i regranulacji i w tej formie używany do produkcji nowych przedmiotów, od butelek po wszelkiego typu tacki i pojemniki. Tworzywo poddane recyklingowi chemicznemu jest najczęściej przerabiane na półprodukty przydatne w przemyśle chemicznym. PET jest również często wykorzystywany na potrzeby produkcji energii. Spalany w odpowiednio przystosowanych instalacjach pozwala na uzyskanie wysokiej ilości ciepła porównywalnego ze spalaniem ropy naftowej.

Opakowania z polipropylenu mogą być poddawane recyklingowi za pomocą regranulacji. Powstający w jego wyniku surowiec może być używany jako dodatek do produkcji nowych tworzyw. W zależności od zawartości regranulatu tworzywo będzie miało cechy użytkowe identyczne z nowo pozyskanym w przypadku ilości sięgających kilku procent objętości lub minimalnie pogorszone, jeśli będzie zawierać około 20%. Przy wyższych zawartościach regranulatu polipropylenowego stosowany jest recykling kaskadowy. Surowiec jest wówczas stosowany do produkcji elementów, które charakteryzują się niższymi wymaganiami co do poszczególnych cech, np. wytrzymałości mechanicznej czy jednolitości wybarwienia.

Polistyren jest tworzywem, które używane jest do produkcji opakowań gastronomicznych ze względu na swoje właściwości termoizolacyjne. Dzięki pęcherzykom powietrza uwięzionym wewnątrz sternowych kuleczek materiał znakomicie chroni przed utratą ciepła. Do niedawna ponowne wykorzystanie styropianu niezależnie od źródła, z którego pochodził, było niezwykle kłopotliwe. Wykorzystywane metody tzw. krakingu były mało opłacalne i wymagały wysokich nakładów energetycznych. Nowo opracowywane technologie dają jednak możliwość wytwarzania z poddawanego recyklingowi polistyrenu materiału o identycznych właściwościach. Dodatkową zaletą jest całkowite uniezależnienie osiąganych rezultatów od jakości wykorzystywanych odpadów. Tworzy to perspektywę pełnego wdrożenia gospodarki funkcjonującej w obiegu zamkniętym i sprawia, że opakowania ze styropianu mogą zostać uznane za jedne z najbardziej ekologicznych i najmniej kłopotliwych w zagospodarowaniu.

Warto pamiętać, że korzyści z ponownego wykorzystania tworzyw użytych do produkcji opakowań stosowanych w gastronomii zależą w głównej mierze od odpowiedniego sposobu postępowania ostatecznych użytkowników. Segregowanie wykorzystanych opakowań i wyrzucanie ich do odpowiedniego kontenera znacząco ułatwia zarówno zbieranie, jak i późniejsze przetwarzanie. Choć opakowania jednorazowe są przez wielu klientów traktowane z dużą podejrzliwością, to w większości przypadków jest ona nieuzasadniona, a używane w gastronomii pojemniki okazują się całkowicie proekologiczne.